Het beste mondspoelmiddel voor of na tandvleesontsteking

Als je tandvleesontsteking dreigt te krijgen of juist net voor een ontsteking bent behandeld, wordt het vaak aangeraden om een tijdje een desinfecterend mondspoelmiddel te gebruiken. Dit kan helpen om te voorkomen dat je tandvlees ontstoken raakt, of juist om te zorgen dat je niet terugvalt. Veel van dit soort mondspoelmiddelen bevatten de werkzame stof CHX, en dan zijn er vaak ook nog eens veel versies met verschillende percentages. Wat doen deze mondspoelmiddelen precies en welk percentage CHX is in welke situatie handig? Hoe zit het met de bijwerkingen van CHX? Zou je ook een desinfecterend mondspoelmiddel kunnen vinden zónder dat er CHX inzit? Wat is het beste mondspoelmiddel voor of na een tandvleesontsteking?

Ontstoken tandvlees, mondspoelmiddelen en CHX

Tandvleesontsteking is één van de meest voorkomende mondaandoeningen in Nederland. Het wordt meestal veroorzaakt door niet op tijd verwijderde tandplak. Plak bestaat namelijk voor het grootste deel uit bacteriën, en die gaan zuren produceren, die je tandglazuur aantasten. Daarnaast raakt je tandvlees ervan ontstoken: het wordt rood, zwelt op en gaat makkelijk bloeden. Bovendien verkalkt de achtergebleven plak tot tandsteen, waaraan zich makkelijk weer nieuwe plak hecht. Op die manier komen er meer en meer bacteriën, met als gevolg dat je tandvlees steeds verder ontstoken raakt. Op een gegeven moment kan het zelfs zover komen dat de ontsteking je kaakbot aantast. Je tandvlees laat dan los van het bot, waardoor je tanden en kiezen losser in je mond komen te staan. In het uiterste geval kun je door de ontsteking dan zelfs tanden of kiezen verliezen. Maar meestal komt het gelukkig zover niet, en wordt de ontsteking behandeld voor deze permanente schade kan aanrichten. Het wordt vaak aanbevolen om tijdelijk een speciaal, desinfecterend mondspoelmiddel te gebruiken als je last hebt of dreigt te krijgen van tandvleesontsteking, of juist als je er net voor behandeld bent. Zo’n mondspoelmiddel kan namelijk helpen om de ontsteking te voorkomen of te remmen voor het uit de hand loopt, of juist om te zorgen dat je er niet weer in terugvalt.

De desinfecterende stof in dit soort mondspoelmiddelen is bijna altijd chloorhexidine (CHX). Dit middel vernietigt de celwanden van schadelijke bacteriën in je mond, waardoor ze doodgaan. CHX zorgt er daardoor voor dat alle tandplak uit je mond verdwijnt en de opbouw van nieuwe plak wordt voorkomen, zodat je tandvlees gezond en je gebit sterk blijft. Daarnaast is CHX veilig in het gebruik. Er zijn echter wel een paar bijwerkingen. Zo komt het soms voor dat je tanden, kiezen, vullingen of protheses verkleuren als je CHX gebruikt. Je kunt dit gelukkig al deels voorkomen door nadat je thee, koffie of rode wijn hebt gedronken eerst je tanden te poetsen en dan pas het mondspoelmiddel met CHX te gebruiken. En ook als de verkleuringen er eenmaal zijn, kan de tandarts ze weer voor je verwijderen. Ook krijgen sommige mensen een branderige tong, droog mondslijmvlies of een veranderde smaak. Deze bijwerkingen verdwijnen echter als je weer stopt met het gebruiken van CHX. Samengevat helpt CHX dus goed om tandvleesontsteking te remmen en heeft het geen al te problematische bijwerkingen. Het is dan ook geen wonder dat tandartsen het vaak aanbevelen aan mensen die tandvleesontsteking dreigen te krijgen of er juist net van genezen zijn.

Van 0,05% tot 0,20% CHX

Mondspoelmiddelen met CHX heb je in heel veel verschillende soorten en maten. We zullen ze niet allemaal kunnen noemen, maar gaan er wel een aantal af die vaak worden gebruikt. De meeste zijn er in verschillende uitvoeringen, met wisselende percentages van de werkzame stof CHX. Zoals gezegd zijn deze desinfecterende mondspoelmiddelen namelijk handig in twee verschillende situaties. Ten eerste kunnen ze een goede ondersteuning bieden in gevallen waarin mensen makkelijker tandvleesontsteking zouden kunnen krijgen, bijvoorbeeld:

1. Bij orthodontische behandelingen
2. Bij het plaatsen van of onderhoud aan implantaten
3. Voor of na kaakchirurgische behandelingen
4. Bij mensen die door ouderdom, motorische problemen of om een andere reden niet volledig meer in staat zijn voor een goede mondhygiëne te zorgen
5. Bij langdurige psychische stress

Ten tweede kunnen ze handig zijn om terugval te voorkomen als iemand net tandvleesontsteking heeft gehad, behandeld is en nu weer gezond tandvlees heeft. Zoals je ziet zijn al deze gevallen behoorlijk verschillend. Daarom bevatten mondspoelmiddelen ook verschillende doses aan CHX. Iemand die net van tandvleesontsteking is genezen, moet misschien twee weken lang een grote dosis gebruiken, en iemand die vooral iets extra’s wil doen omdat hij of zij door een stressvolle periode gaat zal juist wat minder nodig hebben. Als je twijfelt aan de juiste dosis voor jouw situatie, vraag dan vooral je tandarts of mondhygiënist om advies. Hij of zij weet immers het beste wat in jouw geval het handigst is.

Mondspoelmiddelen met CHX

Een eerste voorbeeld van een mondspoelmiddel met CHX is GUM Paroex Mondspoelmiddel. Dit mondspoelmiddel werkt sterk desinfecterend vanwege de CHX, maar bevat ook nog eens de antibacteriële stof cetylpyridiniumchloride (CPC). Deze stof werkt ook sterk bacteriedodend, en versterkt daarnaast de werking van CHX. De combinatie van deze twee stoffen maakt GUM Paroex Mondspoelmiddel dus tot een erg krachtig middel om bacteriën uit je mond te laten verdwijnen. Op die manier wordt tandplak verwijderd en de opbouw van nieuwe plak voorkomen, zodat je tandvlees gezond blijft. Daarnaast werkt dit mondspoelmiddel langdurig en bevat het geen alcohol, waardoor het mild is in je mond. GUM Paroex Mondspoelmiddel is er in twee versies: GUM Paroex 0,06% Mondspoelmiddel (met 0,06% CHX) en GUM Paroex 0,12% Mondspoelmiddel (met 0,12% CHX).

Voor wie een hogere dosis CHX nodig heeft, kan OD 600 CHX 0,2% Mondspoelmiddel een idee zijn. Dit mondspoelmiddel bevat – zoals de naam al suggereert – maar liefst 0,2% CHX, en is daardoor ideaal om infecties en plakopbouw te voorkomen na behandelingen tegen tandvleesontsteking of kaakchirurgie. Daarnaast is ook dit mondspoelmiddel alcoholvrij en extra zacht voor je tandvlees, zodat het geen schurende werking heeft en je tandvlees niet uitdroogt. Bovendien heeft OD 600 CHX 0,2% Mondspoelmiddel een heerlijk frisse smaak.

Een ander goed mondspoelmiddel met CHX is Perio-Aid Mondspoelmiddel. Dit bevat, net als GUM Paroex Mondspoelmiddel, naast CHX ook CPC, waardoor het dezelfde desinfecterende werking heeft. Daarnaast is het alcoholvrij, wat maakt dat het zacht is voor je tandvlees. Er zijn wederom twee versies, die allebei op specifieke doelgroepen zijn afgestemd:

1. Perio-Aid Mondspoelmiddel 0,12% bevat 0,12% CHX. Daardoor is het ideaal voor als je net tandvleesontsteking of een kaakchirurgische behandeling hebt gehad of als er net tanden of kiezen getrokken zijn. Je mag het maximaal drie weken achter elkaar gebruiken.
2. Perio-Aid Maintenance Mondspoelmiddel 0,05% bevat maar 0,05% CHX. Daarmee is dit mondspoelmiddel erg handig voor mensen die even wat minder weerstand hebben, ziek zijn of door een stressvolle periode moeten. Ook wordt het vaak aanbevolen bij bloedend en geïrriteerd tandvlees, na het plaatsen van implantaten of als er een situatie is die maakt dat je je tanden niet voldoende kunt poetsen. Je kunt het over een langere periode (ongeveer twee tot drie maanden) gebruiken.

Minder bijwerkingen of zelfs zonder CHX?

Zoals gezegd heeft CHX naast de vele voordelen soms ook een aantal nadelen, zoals de verkleuringen, de verandering van smaak en de mogelijke irritaties op je tong en wangslijmvliezen. Voor mensen die hier veel last van hebben, betekent dit gelukkig nog niet dat ze geen CHX kunnen gebruiken. Er bestaan namelijk ook mondspoelmiddelen met CHX die deze nadelen niet of minder hebben. Een voorbeeld is Curasept Mondspoelmiddel. Dit maakt gebruik van een technologie die ze zelf ADS (voor “Anti Discoloration System”) noemen. Het is al in meerdere wetenschappelijke onderzoeken aangetoond dat dat werkt: Curasept Mondspoelmiddel bevat CHX, maar veroorzaakt geen verkleuringen. Daarnaast krijg je van dit mondspoelmiddel geen irritaties en blijft je smaak behouden. Verder is ook dit mondspoelmiddel alcoholvrij, waardoor het mild is in je mond. Bovendien zijn er maar liefst drie versies: Curasept Mondspoelmiddel 0,05% CHX (met 0,05% CHX), Curasept Mondspoelmiddel 0,12% CHX (met 0,12% CHX) en Curasept Mondspoelmiddel 0,20% CHX (met 0,20% CHX).

Voor wie helemaal geen CHX wil, zijn er natuurlijk ook desinfecterende mondspoelmiddelen met andere werkzame stoffen. Een voorbeeld is Gengigel Mondspoelmiddel. Dit bevat geen CHX, maar werkt op basis van hyaluronzuur. Dat is een natuurlijke stof die voorkomt in de bindweefsels van het menselijk lichaam, maar ook in de buitenste lagen van je tandvlees. Het helpt om tandvleesontsteking te voorkomen. En als je al tandvleesontsteking hebt, heeft het de volgende effecten:

1. Het zorgt ervoor dat het genezingsproces begint.
2. Het vermindert de zwelling van je tandvlees en het bloeden.
3. Het zorgt voor een snellere genezing.
4. Het vermindert de pijn.
5. Het ondersteunt professionele behandelingen.

Bovendien is hyaluronzuur lang werkzaam. Gengigel Mondspoelmiddel is dankzij deze stof dus een goed alternatief voor de al genoemde mondspoelmiddelen met CHX.

Het beste mondspoelmiddel voor of na tandvleesontsteking

Inmiddels is het duidelijk dat een speciaal mondspoelmiddel goed kan helpen om tandvleesontsteking te remmen als je het dreigt te krijgen, of juist om terugval te voorkomen als je er net van bent genezen. Veel van deze mondspoelmiddelen bevatten CHX, en in verschillende percentages omdat de situaties waarin je dit nodig kunt hebben ook verschillend zijn. Welke van deze mondspoelmiddelen het beste is, is na alle verschillende die we gezien hebben moeilijk te zeggen. Ze hebben namelijk allemaal zo hun eigen voor- en nadelen, dus welke het beste is, hangt vooral van je persoonlijke voorkeur af. Je kunt altijd eens kijken naar GUM Paroex Mondspoelmiddel, OD 600 0,2% CHX Mondspoelmiddel of Perio-Aid Mondspoelmiddel. Voor wie veel last van de nadelen van CHX heeft, kan Curasept Mondspoelmiddel een idee zijn. Voor wie helemaal niets heeft met CHX is Gengigel Mondspoelmiddel misschien een goed alternatief. En voor wie twijfelt aan het juiste mondspoelmiddel of de juiste dosering CHX, is het aan te bevelen de tandarts of mondhygiënist eens om advies te vragen. Hoe dan ook is er voor iedereen wel een geschikt desinfecterend mondspoelmiddel voor of na tandvleesontsteking.