Een gaatje... en dan?

Sinds vijf april van dit jaar hebben mondhygiënisten meer bevoegdheden gekregen; de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten(NVM) laat weten er blij mee te zijn. Het Ministerie van Volksgezondheid zag het nijpende tekort aan tandartsen en besloot toen dat mondhygiënisten voortaan de 'kleinere' klusjes moesten gaan doen. Ze hopen dat op die manier de tandartsen meer toe zullen komen aan het ingewikkeldere werk. En zo komt dat uw mondhygiënist voortaan ook röntgenfoto's mag maken, toestemming heeft om te boren, te verdoven én... gaatjes te vullen.

Als je 'gaatjes vullen' hoort, loopt er over het algemeen toch een soort koude rilling over je rug. We hebben allemaal wel eens in de wachtruimte van de tandarts gezeten, wachtend op ons halfjaarlijkse gesprek.  En dan klonk er ineens een ijselijke gil en een hoog gezoem. Na een tijdje kwam er een man naar buiten met een verdoofde onderkaak, en de tandarts zei met een rustige stem:
,,Vergeet niet de komende vierentwintig uur even niets te eten." En dan:
,,Volgende!"

Geen wonder dat kinderen vaak bang zijn voor de tandarts! Maar meestal ontstaat angst vooral uit onwetendheid. Dus wat doet de tandarts nou eigenlijk precies als hij gaat boren? En doet het wel of geen pijn? En als we er toch al mee bezig zijn, hoe kun je dan voorkomen dat je überhaupt voor een gaatje naar de tandarts moet?

Om antwoord te krijgen op al deze vragen, zullen we eerst terug moeten naar de basis: hoe ontstaat een gaatje? Wel, als je eet of drinkt, ontstaat er speeksel. De bacteriën uit het eten en drinken belanden in je speeksel en vormen dan een plaklaag op je tanden, waar ze zich in nestelen. Vanuit deze plaklaag, gaan ze zuur maken. Dit zuur tast je tandglazuur aan, en als daar eenmaal een gaatje inzit, gaat het zuur verder met het je tandbeen. Vaak wordt het tandbeen overigens veel verder aangetast dan het tandglazuur, waardoor je maar een klein gaatje in de buitenste laag van je tand hebt, terwijl deze van binnen al voor een aardig deel hol kan zijn.

Maar voordat je hele tand eruit valt, ga je natuurlijk naar de tandarts/mondhygiënist. Deze pakt zijn diamantboor, zijn kunststof en zijn zilver erbij en vraagt je om op de stoel te gaan liggen en vooral niet te schreeuwen(worden die mensen in de wachtkamer ook maar weer bang van). Dan krijg je de keuze: verdoven of niet verdoven? Het lijkt logisch om voor verdoven te gaan, maar als je je niet laat verdoven, heb je een grotere kans dat je in één keer van de pijn af bent. Verdoven kan er namelijk voor zorgen dat je nog een paar dagen lang een lastige, zeurende pijn aan je tand hebt. Maar goed, je hebt dus besloten of je wel of niet wilt verdoven. En dan?

Dan bevestigt de tandarts/mondhygiënist een klemmetje op je tand, met een doekje eroverheen. Dit moet het speeksel tijdelijk weghouden bij je tand(want op nog meer bacteriën zit je bij het vullen van een gaatje natuurlijk niet te wachten). En dan komt nu de boor, die dat hoge geluid maakt, in het spel! De tandarts/mondhygiënist werkt met een diamantboor, dat wil zeggen een boor waarvan het uiteinde van het boortje van diamant gemaakt is. Diamant is een ontzettend sterk materiaal, waarmee de tandarts/mondhygiënist dus lekker snel door je tand heen kan boren. Want ja, hij gaat het gat groter maken.

Dat is nodig, omdat het grootste deel wat gevuld moet worden binnenin je tand zit. De tandarts/mondhygiënist haalt een deel van het glazuur weg, totdat hij bij het tandbeen komt. Hij haalt al het aangetaste tandbeen weg, zodat hij daarna over kan gaan tot de volgende stap in ons proces: het vullen.

Nu blijft er een gat over, wat door de tandarts volgespoten wordt met  witte kunststof of zilver. Meestal wordt de witte kunststof(composietvulling) gebruikt voor kleine gaatjes. Witte kunststof plakt meteen aan de tand vast, dat is anders bij de zilvervulling(amalgaanvulling), die wordt gebruikt bij grotere gaatjes. Over het algemeen zal de tandarts proberen om zo vaak mogelijk voor compositefvulling te gaan, omdat deze vulling het meest op de normale kleur van een tand lijkt en er aardig wat mensen allergisch zijn voor de zilvervulling.

De belangrijkste vraag: doet het pijn? Hier is helaas geen eenduidig antwoord op te geven. Het wisselt namelijk per persoon en per gaatje of er wel of niet geleden/ijselijk geschreeuwd wordt op de tandartsstoel. Maar wat duidelijk is, is dat gaatjes vullen geen pretje is. Dus misschien moeten we een nieuwe hamvraag bedenken: hoe kun je gaatjes voorkomen?

Twee dingen: poetsen en interdentaal reinigen. Want, zoals je inmiddels weet, gaatjes ontstaan door de plak die op je tanden afgezet wordt. Met poetsen haal je de plak van het tandoppervlak af, met interdentaal reinigen verwijder je de plak die tussen je tanden zit. Kunnen die Perio-Aid en GUM Soft Picks je ook weer een gang naar de tandarts besparen! En niet te vergeten redt je hiermee je medemens van een naar gevoel in de wachtkamer.