Gezond tandvlees... hoe doe je dat?

Eén van de belangrijkste dingen die je met een goede mondhygiëne wilt bereiken, is natuurlijk om je tandvlees gezond te houden. Daarmee zorg je immers niet alleen voor een gezond gebit en een mooie glimlach, maar voorkom je bovendien allerlei aandoeningen. En misschien is zelfs dat niet eens alles. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat de gezondheid van je tandvlees ook invloed heeft op je algemene gezondheid. Gezonder tandvlees zou een gezonder hart opleveren, en bovendien een beter immuunsysteem en sterkere botten. De wetenschap heeft nog niet echt bewezen of dit echt zo werkt, maar het is nog een extra reden om goed voor je tandvlees te zorgen. Maar waarom was je tandvlees ook alweer zo belangrijk? Wat kan er gebeuren als je er niet goed genoeg voor zorgt? En wat kun je doen om het gezond te houden?

Het verschil tussen gezond en ontstoken tandvlees

Je tandvlees wordt met een duur woord ook wel “gingiva” genoemd, naar het Latijn. Het bestaat voornamelijk uit spierweefsel, en houdt je tanden stevig op hun plek in je kaak. Bovendien vormt het een beschermende barrière tegen tandbederf voor je tandwortels. Over het onderste stukje van je tanden zit namelijk geen tandglazuur meer. En net daar zitten belangrijke onderdelen van je tand, zoals kleine kanaaltjes met zenuwuiteinden. Het is dus erg belangrijk dat deze delen goed worden beschermd, en dat is precies wat je tandvlees doet.

Gezond tandvlees kun je herkennen aan de volgende dingen:

• Het is licht (meestal roze) van kleur
• Het ligt strak om je tanden en kiezen
• Het bloedt niet bij tandenpoetsen of eten

Als je niet goed voor je tandvlees zorgt, kan het echter ontstoken raken. Dat komt door plak: een witgelig laagje dat zich elke dag op je tanden afzet. Het bestaat bijna helemaal uit bacteriën en hun producten. Deze bacteriën maken zuren, en deze tasten je tandglazuur en tandvlees aan. Als je tandplak niet op tijd weghaalt, verkalkt deze tot tandsteen. Hieraan hecht zich makkelijk weer nieuwe plak, waardoor er meer bacteriën en dus ook meer zuren komen. Het gevolg daarvan is dat de ontsteking verergert. Gelukkig kun je ontstoken tandvlees makkelijk herkennen, namelijk aan de volgende dingen:

• Het is donker (meestal rood) van kleur
• Vaak is het gezwollen
• Het bloedt, bij eten, tandenpoetsen of soms zelfs zonder reden

Het kan gebeuren dat je al je tandvlees ontstoken is, maar vaak is het ook plaatselijk. Wat bijvoorbeeld veel voorkomt, is ontsteking in de ruimtes tussen je tanden. Tandvleesontsteking veroorzaakt soms een vieze smaak in je mond of een slechte adem, maar dit kan per persoon wisselen. Meestal is het tandvlees gevoelig als je bijvoorbeeld flosdraad gebruikt, maar doet het verder geen pijn. Dat is precies het grote probleem van tandvleesontsteking: doordat het geen pijn doet, hebben veel mensen niet op tijd door wat er aan de hand is, waardoor de ontsteking te ver kan doorzetten.

Gingivitis, parodontitis

Ontstoken tandvlees in het beginstadium wordt ook wel gingivitis genoemd. Alles wat er in deze periode gebeurt, is nog terug te draaien. Als de ontsteking echter langer duurt, slaat de gingivitis om in parodontitis (ernstige tandvleesontsteking). In dat geval tast de ontsteking ook je kaakbot aan. Daardoor laat je tandvlees een stukje los. De ruimte tussen je tandvlees en tand (ook wel “pocket” genoemd) wordt dan dieper. Het gevolg is dat de ontsteking je kaakbot nog verder aan kan tasten. Daardoor worden de vezels in het bot kapot gemaakt, met als gevolg dat je kaak langzaam af begint te breken. Je pocket wordt dan nog dieper, wat het hele proces nog eens versnelt. Zo wordt de ontsteking erger en erger. Uiteindelijk kan parodontitis de volgende gevolgen hebben:

• Je krijgt gaatjes
• Je kaakbot breekt zo ver af dat je tanden en kiezen los gaan staan, waardoor je soms zelfs hele tanden of kiezen kunt verliezen. Het afgebroken kaakbot komt nooit meer terug
• Je krijgt last van gevoelige tanden. Ontstoken tandvlees trekt zich namelijk terug, waardoor een deel van je tandwortel bloot komt te liggen. Hierin bevinden zich kleine kanaaltjes waarin uiteinden van je zenuwen liggen. Doordat deze niet langer door je tandvlees worden beschermd, zijn dingen als hete thee, koude lucht en zuur voedsel ineens in staat om je zenuwen te prikkelen, wat pijn veroorzaakt

Je tandarts kan een ontsteking herkennen, en bepalen hoe ernstig deze is. Dat laatste gebeurt met een zogenaamde pocketsonde: een dun staafje wat de tandarts in je pocket steekt om te meten hoe diep deze is. Als je pockets maximaal drie millimeter diep zijn en je tandvlees niet bloedt, is er niets aan de hand. Bij een pocketdiepte van vijf millimeter is je tandvlees ontstoken. En zodra er pockets worden gevonden die meer dan zes millimeter diep zijn, heb je last van ernstige tandvleesontsteking. In dit geval is er ook sprake van botafbraak.

Inmiddels is het wel duidelijk dat ontstoken tandvlees een vervelende aandoening met nare gevolgen is. Het is dus het beste om dit zoveel mogelijk te voorkomen. De vraag is dus: hoe houd je je tandvlees gezond?

Twee keer twee minuten

De basis van gezond tandvlees is een goede mondhygiëne. Dat betekent: poets twee keer per dag twee minuten je tanden met een goede tandenborstel en een tandpasta met fluoride. Zo verwijder je alvast alle plak van het oppervlak van je tanden. Om ook de plak tussen je tanden te verwijderen, wordt aanbevolen te flossen of stoken. Een andere goede optie is om ragers te gebruiken, bijvoorbeeld Lactona Ragers. Deze hebben een borstelgedeelte dat bestaat uit zachte, stevige nylonfilamenten die dicht op elkaar zitten. Om de draad zit een kunststofcoating, zodat je de ragers altijd prettig en veilig kunt gebruiken. Dat maakt deze ragers ideaal voor het reinigen van de ruimtes tussen je tanden, maar ook voor het reinigen van kronen, bruggen, implantaten en beugels. Bovendien zijn ze er in meerdere soorten en maten:

• De ragers van Lactona EasyDent zijn conisch: de borsteltjes lopen van smal naar breder. Dat maakt deze ragers erg handig voor mensen bij wie niet alle interdentale ruimtes even groot zijn. Ze zijn er in drie maten
• Lactona Interdental Cleaners daarnaast een extra lang borstelgedeelte, waarmee het makkelijker wordt om tussen je achterste tanden en kiezen te reinigen. Deze zijn er in maar liefst tien verschillende maten
• De ragers van Lactona EasyGrip hebben een gebruiksvriendelijk handvat van rubber, zodat het reinigen van de ruimtes tussen je tanden extra comfortabel wordt. Er zijn twee conische maten, en vijf gewone

Op deze manier kun je dus degene kiezen die het beste bij jou past. Daarvoor is het verstandig om je tandarts of mondhygiënist om advies te vragen.

Het is belangrijk om na een poetsbeurt zeker te weten dat je echt alle plak hebt verwijderd. Dit kun je controleren met plakverklikkers, zoals bijvoorbeeld die van Plac Control. Deze moet je na het tandenpoetsen innemen en fijnkauwen. Na ongeveer een minuut spoel je dan je mond met water. Daardoor komt de stof erythrosine vrij, die bindt aan tandplak, waardoor deze root kleurt. Vervolgens kun je je tanden nogmaals poetsen, en de resterende plak (die je nu natuurlijk meteen herkent aan de kleur) wegpoetsen. Zo weet je aan het einde van je poetsbeurt zeker dat je mond helemaal schoon is. Daardoor krijgt tandvleesontsteking geen kans.

Iets extra’s

Naast gewoon je tanden goed te poetsen, kun je natuurlijk ook af en toe iets extra’s doen. Zo kun je bijvoorbeeld eens de GUM Proxatip Stimulator proberen. Dit is een professioneel ontworpen houder met een metalen punt, waarmee je je tandvlees kunt masseren. Daarmee bevorder je de doorbloeding ervan, waardoor het gezonder en sterker wordt.

Ook mondspoelmiddelen kunnen helpen om je tandvlees extra goed te beschermen. Een voorbeeld is Vitis Mondspoeling Gezond Tandvlees. Dit mondspoelmiddel is speciaal ontwikkeld voor het voorkomen van tandvleesproblemen. Het voorkomt de vorming van tandplak dankzij de fluoride en nog wat andere werkzame stoffen. Daardoor voorkomt het gaatjes, tandbederf én ontstoken tandvlees. Bovendien verzorgt en versterkt dit mondspoelmiddel je tandvlees, en is het mild voor je tanden en tandvlees. Bij gingivitis helpt het daarom om te voorkomen dat de ontsteking verergert. En na een behandeling voor parodontitis helpt dit mondspoelmiddel om te voorkomen dat je terugvalt of nieuwe gaatjes krijgt. Bovendien heeft dit mondspoelmiddel een lekkere, frisse smaak en is het alcoholvrij. Door na het tandenpoetsen met dit mondspoelmiddel te spoelen, geef je je tandvlees dus een extra goede verzorging.

Gezond tandvlees voor iedereen

Je tandvlees is erg belangrijk voor je mondgezondheid, en als het ontstoken is, heeft dat erg vervelende gevolgen. Gelukkig is het niet moeilijk om het gezond te houden: door twee keer per dag twee minuten goed je tanden te poetsen, ragers te gebruiken en eventueel iets extra’s te doen, houd je je tandvlees gezond en sterk. Voor extra advies kun je het beste naar je tandarts of mondhygiënist gaan. Hij of zij weet immers het beste wat het handigst is voor jouw situatie.